عوامل تأثیرگذار بر میزان مصرف دان مرغ گوشتی در یک دوره

افزایش سطح عملکرد رشد مرغ گوشتی به عوامل مختلفی بستگی دارد که میزان مصرف خوراک از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر آن است، زیرا مقدار مصرف دان مرغ گوشتی دارای ارتباط مستقیمی با نرخ رشد و حفظ عملکرد این پرنده می‌باشد. در این مقاله درباره عوامل تأثیرگذار بر میزان مصرف دان مرغ گوشتی در یک دوره صحبت می کنیم.

1- عوامل فیزیولوژیکی:

سن و جنس:

سن پرنده به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل فیزیولوژیکی است که بر روی مقدار مصرف دان مرغ گوشتی مؤثر می‌باشد. جوجه‌ها در سنین ابتدایی رشد به دلیل بالا بودن میزان سوخت‌وساز (متابولیسم بدن) و سرعت رشد بیشتر در مقایسه با پایان دوره به میزان بیشتری از خوراک نیاز دارند؛ اما ازآنجایی‌که جوجه در مقایسه با مرغ بالغ وزن کمتری دارد میزان خوراکی را که تغذیه می‌کند کمتر است. همچنین خروس به دلیل متابولیسم بالاتری که در مقایسه با مرغ دارد میزان بیشتری از خوراک را مصرف می‌کند.

میزان فعالیت پرنده:

هر چه پرنده دارای فعالیت و تحرک باشد میزان بیشتری از انرژی را مصرف می‌کند که بدن برای تأمین این انرژی اضافی بایستی مقدار دان بیشتری را مصرف نماید.

2- عوامل محیطی:

دما:

طیور از دسته حیوانات خونگرم هستند و فاکتورهای محیطی همانند دما بر روی زندگی آن‌ها بسیار تأثیرگذار است. با افزایش سن و یا وزن مرغ، تولید حرارت هم افزایش می‌یابد لذا بایستی به‌موازات آن دما را کاهش داد تا شیب حرارتی از سمت بدن مرغ به سمت محیط برقرار گردد به همین دلیل دما از ابتدای دوره پرورش که حدود 33 درجه سانتی‌گراد‌است به‌تدریج کاهش می‌یابد تا به 18 الی 22 درجه سانتی‌گراد در انتهای دوره پرورش برسد. زمانی که دمای محیط نگهداری مرغ پایین‌تر از مقادیر استاندارد باشد مرغ از طریق فعالیت عضلانی، جدا شدن گرما از سطح بدن در اثر تماس با بستر، گرما را از دست می‌دهد و گرما وارد محیط می‌شود درنتیجه دمای محیط هم افزایش می‌یابد. به این دفع حرارت از بدن مرغ، دفع حرارت محسوس می‌گویند یعنی به‌طور محسوس محیط را گرم می‌کند.

برنامه نوری:

نور محیط در پرورش مرغ‌های گوشتی اهمیت خاصی دارد زیرا نه‌تنها موجب حفظ سلامتی و رشد طیور می‌شود بلکه از اتلاف انرژی و هدر رفتن غذا نیز جلوگیری به عمل می‌آورد. به بیانی دیگر، نور مناسب محیط پرورش سبب می‌شود تا طیور غذای مصرف‌شده را کمتر صرف تولید انرژی نماید. در پرورش مرغ‌های گوشتی از دو رژیم نوری متناوب و مداوم استفاده می‌کنند. در برنامه نوری مداوم از روز تولد تا کشتار، طیور گوشتی در روشنایی هستند تا به‌طور مداوم به آب و خوراک دسترسی داشته باشند و هرروز به‌اندازه یک ساعت خاموشی می‌دهند؛ اما در شرایط خاص همانند تنش گرمایی از برنامه نوری متناوب استفاده می‌گردد در این برنامه به مرغ اجازه داده می‌شود چند ساعت تغذیه کند و سپس چند ساعت خاموشی می‌دهند تا غذای مصرف‌شده هضم گردد.

تهویه:

رسالت تهویه تأمین اکسیژن و هوای تازه است. اگر تهویه به‌درستی انجام نگیرد سبب افزایش حرارت سالن، رطوبت بستر، افزایش گازهای سمی همانند سولفید هیدروژن و آمونیاک و شیوع انواعی از بیماری‌ها همانند کوکسیدیوز می‌گردد که نتیجه آن افزایش اتلاف دان، کاهش مصرف خوراک، کاهش رشد و درنهایت ممکن است که سبب بالا رفتن نرخ تلفات شود.

3- عوامل بیماری‌زا:

در پروسه‌ی یک بیماری و یا عوامل استرس‌زا، ترشح هورمون، متابولیسم و سوخت‌وساز تغذیه‌ای بدن دستخوش تغییراتی می‌گردد این تغییرات تحریک سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارد که کاهش میزان پذیرش در مصرف خوراک یکی از اثرات سوء عوامل بیماری‌زا می‌باشد.

4- عوامل تغذیه‌ای:

تعادل مواد مغذی در جیره:

جیره مرغ گوشتی باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که بتواند تمام احتیاجات روزانه این پرنده را برآورده نماید. به‌طورقطع رعایت اصول تغذیه‌ای و نسبت‌های مواد مغذی (انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی) افزایش تولید را به همراه دارد. اگر تعادل و نسبت مواد مغذی همانند انرژی در جیره غذایی رعایت نگردد و خوراک مصرفی ازنظر انرژی ضعیف باشد پرنده برای این کمبود انرژی مجبور است که خوراک بیشتری را مصرف کند و این یعنی مصرف بیشتر خوراک در قبال رشد کمتر و یا اگر میزان انرژی جیره بیش‌ازحد نیاز پرنده باشد در این وضعیت پرنده میزان دان کمتری مصرف می‌کند و علاوه بر آن ممکن است دچار بیماری‌های متابولیکی مانند سندروم کبد چرب گردد؛ بنابراین نسبت‌های مواد مغذی موجود در جیره یکی از عوامل تأثیرگذار بر روی مقدار مصرف دان مرغ گوشتی است. بدیهی است که در چنین شرایطی اگر این نسبت‌ها رعایت نگردد افزایش هزینه خوراک مرغ گوشتی را به همراه داشته باشد.

شکل فیزیکی خوراک:

یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر میزان مصرف دان مرغ گوشتی در یک دوره ، شکل فیزیکی خوراک است. خوراک طیور گوشتی به سه شکل آردی (مش)، کرامبل و پلت وجود دارد و این مدل از خوراک تأثیر مستقیمی بر روی اشتها و توان تولیدی پرنده می‌گذارد. تغذیه با کرامبل و یا پلت سبب سلب انتخاب از پرنده می‌شود و مجبورند که تمام محتویات غذا را مصرف کنند و بدین ترتیب از گزینش غذاهای درشت و عدم مصرف ذرات ریز که عمدتاً حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند جلوگیری می‌گردد و دان به‌طور یکنواخت در اختیار پرنده قرار می‌گیرد. استفاده از جیره کرامبل به‌ویژه در سنین ابتدایی پرورش به میزان زیادی کمبودهای ناشی از مواد غذایی را کاسته و سبب تحریک اشتها، یک نواختگی رشد و بهبود ضریب تبدیل غذایی می‌شود.

منبع: newbp.ir